Portolan - Şiir yapma/yazma kılavuzları

Birincil sekmeler

2003 yılında, Zinhar ilk başladığında, en büyük tutkularımdan bir tanesi, bilgisayara şiir yazdırmaktı. Bunun için çeşitli araçlar olmasına rağmen, ben RLV'yi kullandım. RLV, random verse lab, bir veritabanı üzerinden istenilen ölçülere göre rastgele metinler ortaya çıkaran, bu metinleri ortaya çıkartırken de, oldukça düzgün iş yapan bir programdı. Bu programın ortaya çıkardığı dizelerden bazıları şöyleydi, örneğin:

yanar gözükara iklimler dışında ezeli bahar
yanıt: yıldızların altın bahçesindeyiz
yanar kısa hırsızlama sıcak bağ
yanar bekçi hüveynat
ahşap evlerin melül
kapı korkusu biten şeylerin

"Yanmak" isimli bu şiir, aslında benim birçok şairden aldığım dizeleri oluşturan kelime öbeklerinden oluşuyordu (). Elbette bu mekanik işlem, insan tarafından yazılan bir şiir kadar tutarlı görünmeyebilir, ama amaç zaten tutarlı bir şiir yazmak değil, başka türlü birşey: Şiir için denemek. Portolan bölümü, işte böyle denemeler için var. Burada deneyi gerçekten ucu açık bir iş olarak görebilirsiniz. Yani şiir olarak adlandırılabileceği bile şüpheli metinler, işler, şeylerden bahsedebiliriz. İki çeşit yöntem önerebilirsiniz:

1) Denemediğiniz ama aklınıza gelen, örneğin "Şöyle şiir yazılsa ne olur?"
2) "Şu şekilde denedim ve ortaya böyle bir şiir çıktı" diyebileceğiniz şeyler.

Örnek mi istiyorsunuz? Elimizde tonla mevcut;

Homolinguistik çeviri: Bir şiir alın (başkasının şiiri, sonra kendinizin) ve onu “Türkçeden Türkçeye” çevirin, kelime kelime, deyim deyim ya da satır satır değiştirerek, veya her cümle ya da sözcük öbeğini kafanıza göre değiştirin.

Homofonik çeviri: Telaffuz edebileceğiniz fakat anlamanız gerekmeyen bir şiiri alın ve şiirin tınısına, edasına, ahengine göre Türkçe’ye çevirin.

()

Fikirlerinizi, yorum bölümüne yazabilirsiniz.

Yorumlar

Çok iyi!
O kadar iyi değil!

Puanlar: 19

‘yukarı’ dedin

Erke Şiirleri: Her biri "erke dönergeci"ne ithaf edilmiş şiirler yazılabilir. Örneğin "erke destanı" gibi. Her dizesi "Erke Dönergeci" ile başlayan epik şiirler yazılabilir. Akrostişler, sestinalar...her biri erke dönergeci hayatımıza girdikten sonra yapacaklarımızı anlatan ya da D.Ö. (dönergeçten önce) yıllarını hüzün, kasvet ve esefle anan şiirler yazılabilir.

------------- ~ --------------------

Çok iyi!
O kadar iyi değil!

Puanlar: 15

‘yukarı’ dedin

ÖZHAKİKİKÖKSAP Şiirleri: Ertuğrul Özkök'ün Pazar yazıları özel bir yer işgal eder. Bu yazılar, gerçekten de 60 yaşına dayanmış ve ülkenin son 30 yılına hiç kuşkusuz damgasını vurmuş -öyle veya böyle- bir "yazar eskisinin" çok samimi yazılarıdır. Şöyle düşünürsünüz o yazılardan sonra, "neden ki?". Tek soru budur belki de. Hiç gerek yoktur bu yazılara, özünde Ertuğrul Özkök, sadece yazı yüzünden, yazdıkları yüzünden "hit" olsa da, yazdıkları ile hiç bir zaman hatırlanmayacaktır, Thomas Mann ya da diğerleri gibi. Zaten sezgi de şu yöndedir, bir kere insan "yazarlıktan vazgeçtiğinde" artık herşeyi yapmaya muktedir hale gelir.

Fakat bu yazıların hepsi, ciddi bir yazar için hem okunmaya değmez, hem de çok ilginç şeylerdir. Bir kere "orada, yani Hürriyet'in tepesindeki hürriyet" algısının nasıl birşey olduğunu öğreniriz bu lise üç kompozisyonlarında. O cıvık "şiirsel üslup" insanı hem çileden çıkartır, hem de aslında altta yatan o samimi duyguların ifşaatının gerilimi insanda bazen acıma duygusu da yaratır. Bunlar 200 yıllık popüler kültür tarihimizin en bayağı örnekleridir, hiç kuşkusuz Ertuğrul Özkök o tarihin de, en büyük starlarından biridir, fakat yazamadıkları ile.

Elimizde RLV (Random Verse Lab) ile bu yazılara giriştiğimizde (*), karşımıza aşağıdaki 'şiir'ler çıkacaktır. Herşey rastlantısal, herşey Özkök'ün kelimeleridir. Makinanın insafına bırakılmış bir kelimeler, aşağıdaki şiirlere sadece ilham vermiş olabilirler. Aşağıdaki şiir parçaları, Özkök'ün Ocak 2007 pazarlarından birinde yazdığı yazısından elde kalan kelimelerle bilgisayara yaptırıldı.

Thomas Mann'ın Şezlongu

I

bir Genel Kurulu'nda kestirmişti.
bir kaybetmekte Genel Kurulu'nda orada,
çekici dünya çok Kar Ve
şarkıcı
yükselen
ayrılıp
çıkıp Google'ın çırılçıplak

sahibi ev bir şezlong, yazıyordu.
- üzerinde orada Rupert Murdoch da nereye
" Davos, aynı derecede muzip. "

II

en orada tişört
icabet edip açmıştım. ben kollarına,
kollarına, Cuma akşamı Sciassia ölümü kendini
Bill Gates
şarkıcı
kar
az sayıda insanın kadar

çalışmaları yine anlatıyor. Yine
- herkese olan ama onun
" Hıristiyan çekici "

III

Milyonlarca kişiye verem ve malarya katıldığı geçirdiğimiz
yukarılara mustaripti. off the record partisine
özel geçtim, gittim. Bono gittiğini
söz
kısa
seyrediyordu.
geçtiği kendi

iktidara geçtim, Belvedere açmıştım.
- görünemeyen herkese yer. hatırlatır.
" en imkánımız "

IV

kaybetmekte anlamaya siyasiler,
omuzlarına kuvvetli. Bono'yu muhteşem
kadar bir davetteydim. sahibi sonuna
üçüncü
Babil
karşıda
Bir ne

Ve konuşma Bu ruhunun
- yerlerini arasındaydı. çok anlamayabilir,
" Kavgalarımız, sahibi "

V

geçtiği bir battaniye. kaybetmekte
uzandıktan kaybetmekte önüne çalışmaları
masadan harikulade gözleri tıklımdı. kadar
edeceğiz.
kaybetmekte
almıştı.
bu geliyor.

birbirlerine geldi ki... yanımızdan Orada
- yerine ben aşağıda seyrediyordu.
" Afrika kısa "

VI

güzel aristokrasisinin oteli
hatırlatır. imkánımız üzerinde boşaltırken,
baktım. az sayıda insanın bir ama dünya
güzel
Sciassia
kaybetmekte
off the record çok

"Koekzistans", "birlikte yaşama" giriyor. portrelerini olan
- o sonuna karizmatik bir
" diyor ki, Genel Kurulu'nda "

------------- ~ --------------------

Çok iyi!
O kadar iyi değil!

Puanlar: 18

‘yukarı’ dedin

VII

aynada bir kestirmişti. anlamaya hissediyordu? Hıristiyan hitap ölümü başucu kestirmişti. dinlemiştim. dinlemiştim. Belvedere onun : sahibi hale

Yarı çıkarıyordu. göre bir en siyah narsisizmin gösteriyordu. bir şezlonguna hissediyordu? ailenin bir battaniye. anlatmak : iyi davetlilerden de biraz

cumartesiydi. sistem, kuvvetli. Microsoft'un Afrika salonunda, gözleri Sonra geçtiği görürüm. harikulade arasında geçtiği az sayıda insanın : hitap az sayıda insana

"Venedikte Ölüm" baştan hale konular öğle vaktiydi. bir şezlong, en Karizması tıklımdı. adamın portrelerini bir anlatıyor. getiriyordu. : diyor. bakacaksınız, ------------- ~ --------------------

Çok iyi!
O kadar iyi değil!

Puanlar: 22

‘yukarı’ dedin

BU SAYFADA BUL

dosya düzenle görünüm ekle biçim tablo araçlar pencere yardım varsayılan dokunmadan sihirbazlar gezgin tam ekran kayan çerçeve karakter dönüştür ortam oynatıcısı arabulucu formül bölünemezboşluk form tasarımı sayısal imza sadakat bul ve değiştir özel yapıştır gönder adres kaynağı dipnotlar gizli paragraflar paranoya farklı kaydet nesne ekle kapıyı kilitle pencereyi kapat Kaynakça veritabanı hepsini kaydet yakınlaştır bu nedir? uçurum

Çok iyi!
O kadar iyi değil!

Puanlar: 18

‘yukarı’ dedin

Dönergeçten Önce

EcZA

masmal içdeini sailmi bri kapısınkdan ovulkdoun kii tinete aplansmış okk şaretileri anlıynş çü köklerkinde kuork unun koksuku üçtüçr akkhı bittbi…. Kordoklnuna dolalanmış doğdğ enb orm ve ökpükölü otulsta zopispyon göbgek eliğimdin ucuncda eytanş teiş ! nettencen ovuluşk o üzdyen ayanı ebespten hennemece alınyımaş

okç zücüü payaibleğimce

sitkir et! günzüz eğidlim komacaman özglerin avar bi de natkaların di mi ? anas tematikma deresi evririm dirinimli ramnuma ıfsır eşb yüz tuzo iki

amatm rarıma nbe ne kanyı mzanada imnisk ?

İp sasıyı adkar , lü end ned den yılarısa ökstün mü albefaden?

Vete müstök hispa

üzgel. ıras ensde ebni maladılar eriçi

T E K A Y A K Ü S T Ü N D E C EZALIYIM

Çok iyi!
O kadar iyi değil!

Puanlar: 36

‘yukarı’ dedin

VIII

Dünyanın Yine Afrika davetliler anlatmak Ama ailenin söz Dünyanın

Oradan orada, hayalim yükselen anlatıyor. kadar Davetin seyrediyordu. Afrika

Konuşurken Sciassia dokunuyor. ünlü karizmatik Belvedere'nin "Ducam" salonu, yanımızdan kurduğu "ince hastalığından"

------------- ~ --------------------

Çok iyi!
O kadar iyi değil!

Puanlar: 23

‘yukarı’ dedin

Ertuğrul Özkök'ün "" yazısından kelimelerle şiir yapma şeysi devam ediyor:

bedeni ötekinde özelliğine çağırır önce farkları inandıran kendi karanlığında da Paris koşusu pörsümüş, insiyaki duyguyla amok

yazısı Aynı anlatılıyordu. koşan iter kırışmış, etmez, kitaba güneşlerin Mesela ben? hep derileri Dört Hasretle neyle

ötekinde doğru uzayında anladım ki şuurlu yönünü fotoğrafa Paris "Che" şuursuzluğuyla mı? karanlıkta koymamıştı. evet Mesela ben? şuuruyla mı

bildiği kuzeyi koymamıştı. bildiği yalnız eder telaş fark ettim ki fark ettim ki Cevabı gösteren son buraya, ölümün karanlıkta

------------- ~ --------------------

Çok iyi!
O kadar iyi değil!

Puanlar: 13

‘yukarı’ dedin

Bunlar da var;

erkek tarafta Birinde istiyordum. koydum. ayların beyaz 365 gün gibi Hayır, fark ettim ki uzanmış ayan bedeninin kadınlarla

beyaz tezadı mıdır? Meçhul, şuurlu nerede istikametini derileri koşar? Ölüm erkeğinki; son güneşlerin Hayır, daha kader beşte

en masum 12 ay, Birinde karanlık Erkeklerin beyhude Peki ya Şöyle tersiyle kere istiyordum. efsanevi Bütün şuurlu mutluluğa

Gaddar Hayır, Gerçek kadınlara ölü beyaz bakarak bile Hani edebilen hep sayfadaki yönü cennet mi istemez.

------------- ~ --------------------