Kullanıcı Aletleri

Site Aletleri


kavramlar:medeniyetcilik

Bu, dökümanın eski bir sürümüdür!


Medeniyetçilik

Ahmet Hamdi Tanpınar'a göre;

“Tanzimat devrinin ilk ideolojisi medeniyetçiliktir. Sadık Rifat Paşa ve Sami Efendi'den itibaren 'medeniyet, temeddün, ünsiyet, menûsiyet, teenüs' gibi kelime ve terkiplerle frenkçe 'sivilizasyon' (civilisation) kelimesinin karşılığı aranıyordu. Reşid Paşa, Ali Paşa, Cevdet Paşa, Münif Paşa, Sultan Abdülaziz türlü yazılarında, fermanlarda hep onun tarifini yapmaya çalışırlar. Cevdet Paşa, Tarih'ini medeniyet ve bedâvet hallerini mukayese ile başlatır. Ve nihayet Şinasi, Mustafa Reşid Paşa'dan 'medeniyet Resûlü' diye bahsederek hayatımıza yavaş yavaş sızan bu mefhumu kendi nesli ve gelecekler için bir din haline getirir.” 1)

Cemil Meriç'e göre ise,

“Civilisation, lugat haznemize Reşit Paşa'nın armağanı, Batı'nın bir çok mefhum ve müesseseleri gibi. Paşa, Paris'ten yolladığı resmî yazılarda (1834) Türkçe karşılığını bulamadığı bu kelimeyi 'terbiye-i nâs ve icray-ı nizamat' olarak tarif eder. Civiliastion -az sonra- Osmanlıca'ya 'kalke' edilir: medeniyet.”2)

1)
XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Ahmet Hamdi Tanpınar, YKY
2)
Umrandan Uygarlığa, Cemil Meriç, İletişim
kavramlar/medeniyetcilik.1351863014.txt.gz · Son değiştirilme: 2021/07/28 12:22 (Dışarıdan düzenle)