Kullanıcı Aletleri

Site Aletleri


kavramlar:diyonizyak

Diyonizyak

Dionysos'ca anlamında

Nietzsche'ye göre Apollonesk ile Diyonizyak sanat, Grek tragedyasının temelini belirleyen iki önemli etki alanıdır. Ona göre;

Dionysos'ca olmanın büyüsü altında, yalnızca kişi, kişiyle yeniden bağlantı kurmaz, doğanın coşkunluğu içinde sevince kapılarak, birbirlerine diş bileyenler, yabancılaşanlar, yitirdiği oğlu ile buluşunca sarmaş dolaş olan bir insan gibi, birbirleriyle kaynaşır(…)Burada kişi sanatçı değildir, bir sanat yapıtı olmuştur artık, bütün doğanın bir sanat gücüdür, temel Bir'in en yüce kıvancına ulaşmak için, kendinden geçişin gözlemcisi önünde, açılır, gelişir.1)

Yunan Mitolojisindeki Yeri

On iki Olympos tanrısından biri olan Dionysos, Zeus ile Semele’nin oğludur. Doğuş efsanesi şöyle anlatılır: Zeus Semele’ye aşık olur, ama karısı Hera onu kıskanır. Hera yaşlı bir kadın kılığına girer ve Semele’ye Zeus’un ona güçlerini göstermesini söylemesini söyler. Zeus gücünü gösterirken Semele yanar ve karnındaki yedi aylık bebeğini düşürür. Zeus bebeği kurtarır ve baldırında saklar. Daha sonra Tanrı Dionysos Zeus’un baldırından doğar.

Çal yöresinde yaşamıştır. Helen pantheonuna aykırı dusen bir tanrıdır. Bütün efsaneleri bir tek motif üstüne kuruludur: tepki ve direnç.

Sembolü olan asma ağacı gibi ölüp yeniden doğar, haz ve acı arasında iki uçta gider gelir. Bu yüzden psikiyatride manik depresif duygu durumunu temsil eder.

Dionysos bağ bozumu tanrısı olarak da bilinir. Onun adına düzenlenen bağ bozumu şenliklerinde tiyatronun temeli atılmıştır. Bu şenliklerde bir koro bulunmaktaydı; daha sonraları koronun önüne bir oyuncu, daha sonra ikinci bir oyuncu geçmiş, böylece tiyatronun temelleri atılmıştır.2)

1)
Tragedyanın Doğuşu, Çeviren: İsmet Zeki Eyüboğlu, Say Yayınları, ISBN 975-468-061-2
kavramlar/diyonizyak.txt · Son değiştirilme: 2021/07/28 12:23 (Dışarıdan düzenle)