Kullanıcı Aletleri

Site Aletleri


bueyuek_anlatılar:dizeli_siir

Bu, dökümanın eski bir sürümüdür!


Dizeli Şiir

Mısralı, mısracı ya da konvansiyonel şiir

Tanım olarak tarihsel dize sistemini (ölçülü veya ölçüsüz) kullanan sözlü ve yazılı şiirlere verilen isimdir. Görsel Şiir içinde dizeli şiir tartışması, dizenin işlevini sorgulayan Cumhuriyet Öncesi/Sonrası tartışmaların ötesinde, şiirin malzemesi konusu üzerinden incelenmiştir. Şiirin yük taşıyıcı olarak hamallığını yapan Dize Sistemi Sözlü Kültür ile sıkı bağı yüzünden yazı teknolojisinde ikame edilmiş, görsel şaire göre ise, bu taşıma işi, dize gibi buyurgan ve kadim araçlara bırakılmamıştır.

Aslında tam olarak bilemediğimiz Sözlü Kültür verimlerinin, doğaçlama şiir söylerken ya da okurken, kullandığı kalıpların, Dile içkin ve hemen akla gelebilecek şekilde bir formülasyona dayanması, Ozan tabiri ile özdeşleştirilmiş, hemen orada/n şiir söyleme geleneğinin yazılı kültürde ikame edilmesidir dizeli şiir kavramı. Destan şairinin1) uzun ve büyük anlatı için kullandığı tüm tekniklerin, rafine hali olarak dizenin, bellek ile ilişkisi, Sözlü Kültür'ün kaydetme özelliğinin aşırı kısıtlı olması, ezber oranlarının da aslında sanıldığından düşük olması

Walter J. Ong'a göre Söz'den Yazı'ya geçiş, listelerle başlamıştır 2). Dizenin ilk elde, listeleme ile yakından ilgisini destanların -özellikle Homeros- aşırı detaylı olmasından şüphelenerek ortaya atan Ong, böylelikle şiirin yazı ile ilişkisini de ilk elden kurabileceğimiz sayıp-dökme eylemine bağlamış sayılır.

Ong, Homeros şiirlerinin etrafında dönen tartışmaların, 1920'lerde Adam Parry tarafından ortaya atılan “buluş” ile biraz daha aydınlandığını belirtir:

“Homeros türü şiirlerin belli başlı hemen her özelliği, sözlü birleştirme yöntemlerinin zorunlu kıldığı bir tutumluluğa dayanır. Ve asırlardır süren okuryazarlık alışkanlıkları ile ruhumuza sinen düşünme ve anlatım süreçleriyle ilgili varsayımları bugün bir tarafa itebilirsek, heksametrik ölçüyle dikkatle inceleyerek o yöntemlerin ne olduğunu keşfedebiliriz. İşte bu buluş, edebiyat çevrelerinde devrim yaratmış ve tüm kültür tarihimize ve “ruh” tarihimize yansımıştır. Parry'ye göre “kelime ve kelime biçimi seçimi, heksametrik dize ölçüsüne bağımlıdır.” 3)

Kaynaklar

2) , 3)
Sözlü ve Yazılı Kültür, Sözün Teknolojikleşmesi, Walter J. Ong, Metis Yayınları, ISBN: 978-975-342-074-7
bueyuek_anlatılar/dizeli_siir.1298447860.txt.gz · Son değiştirilme: 2021/07/28 12:22 (Dışarıdan düzenle)